Strategieën voor interculturele communicatie
Hanan is uitgenodigd voor een interne vergadering in het asielzoekerscentrum, samen met het personeel en een paar andere vluchtelingen. Ze had geen uitnodiging verwacht, en hoorde dat ze die kreeg omdat ze een vrouw is en ervaring heeft als restaurant manager in Syrië.
Hanan: De teamleider opent de vergadering en zegt dat we het gaan hebben over de post. Dan begint de één na de ander te praten en de discussie gaat heel lang door. Op gegeven moment vraagt de teamleider mijn mening. Ik probeer niemand te beledigen en zeg voorzichtig wat ik denk. Onmiddellijk zegt één van de medewerkers dat dat niet kan en opnieuw is er discussie. Wat een chaotische vergadering, waarom zegt de teamleider niet gewoon hoe hij het wil hebben?
Teamleider: We willen een goede vertegenwoordiging van alle asielzoekers aan tafel. Geen van de vrouwen had zich gemeld, dus toen hebben we Hanan gevraagd. Ze was stil en ik ben blij dat ik haar even apart om haar mening vroeg. Al met al was het een vruchtbare bijeenkomst, waarbij iedereen kon meepraten en er kwamen veel ideeën op tafel waar we verder mee kunnen.
Wat is er aan de hand?
Voor de meeste mensen in Nederland is het belangrijk dat ze mee kunnen praten voordat er een besluit valt. Veel mensen willen hun mening geven en ze willen ook graag iedereen horen die een belang heeft. Tijdens de vergadering proberen de Nederlanders samen beslissingen te nemen. Pas als iedereen is gehoord, wordt er een besluit genomen. Om dit punt te bereiken, kunnen er felle discussies met argumenten en tegenargumenten ontstaan. Voor de Nederlanders geeft dit duidelijkheid en ze letten goed op elkaars reacties om te weten wie er instemt en waar een meerderheid te vinden is. Voor andere nationaliteiten lijkt deze manier van besluitvorming vaak bot en ongeorganiseerd.
Waar ligt de verbinding?
De volgende keer zou Hanan kunnen proberen om meer mee te praten. Misschien kan ze haar standpunt nog een keer herhalen, of nog een argument of reden noemen waarom het wel belangrijk is wat ze zegt. Ze kan het ook laten zien als ze het ergens wel of niet mee eens is (door met haar hoofd te knikken of te schudden, bijvoorbeeld). De teamleider had aan het begin van de vergadering ook even uit kunnen leggen dat vergaderingen verschillen per cultuur en dat een vergadering in Nederland vaak een kans en uitnodiging is voor alle deelnemers om hun mening te geven en uit te spreken. De teamleider hoeft dat niet expliciet te zeggen, maar kan er door gesprekstechnieken wel rekening mee houden. Door bijvoorbeeld ruimte te scheppen voor Hanan om een bijdrage aan het gesprek te maken. In ieder multicultureel team is het belangrijk dat de teamleider ervoor zorgt dat alle meningen worden gehoord en iedereen in zijn of haar waarde wordt gelaten. Zo zijn er voor de werkvloer verschillende strategieën voor interculturele communicatie.
Uitleg
Bij besluitvormingsprocessen herkent men de feminiene kant van de Nederlandse cultuur (MAS -). Ieders betrokkenheid is belangrijk voor hen; ze zijn meer gericht op het proces en minder bezig met snel resultaat. Bovendien raken de meeste Nederlanders gemotiveerd als ze ook iets kunnen zeggen. De nadruk op betrokkenheid, participatie en overleg totdat er een consensus is bereikt, zijn allemaal feminiene verschijnselen. In het Nederlands heet het ‘polderen’. In combinatie met een lage PDI (de leider is een coach) en hoge IDV (directe communicatie), creëert dit bijeenkomsten zoals Hanan die heeft ervaren.
Bewustwording van en wederzijds respect voor deze verschillen helpen Hanan en de teamleider naar elkaar toe te bewegen en zo nog fijnere collega’s te zijn voor elkaar.
Belangrijk om te weten:
Deze anekdote is gebaseerd op verhalen die met ons gedeeld zijn. Connect2Us streeft ernaar het dilemma van beide kanten te belichten en niet om mensen te labelen of te suggereren dat de een of de ander zich anders moet gedragen. Wij zien in ons dagelijkse interculturele werk dat bewustwording door de betrokkenen al voldoende is om naar elkaar toe te bewegen zonder je heel anders voor te doen. Connect2Us wil lezers helpen vooroordelen te herkennen en te vermijden. Lees hier over vooroordelen, discriminatie en racisme.
