Zaid helpt vrijwillig mee bij de voetbalclub van zijn zoon Nabil. Hij helpt bij de trainingen en kan heel goed opschieten met de trainer Bart. Op een goede dag vertelt Bart dat hij gaat trouwen en hij nodigt Zaid uit voor het trouwfeest.
Zaid: ik voelde me erg blij voor Bart en natuurlijk zei ik dat ik er graag bij wilde zijn. Op de dag zelf kwam mijn broer Mahmoud opeens langs om familiezaken te bespreken en die kon ik niet laten zitten. Ik zag Bart zaterdag weer en feliciteerde hem met zijn nieuwe vrouw. Ik legde ook uit wat er gebeurd was. Maar hij reageerde erg geïrriteerd. Ik dacht dat we nieuwe vrienden waren maar wat voor vriend is hij als hij mijn uitleg niet accepteert?
Bart: Ik voelde me echt te kijk gezet. Eerst reageert hij heel enthousiast en belooft hij om te komen, en dan komt hij gewoon niet opdagen! Ik had aan iedereen verteld dat hij zou komen en ik had een stoel voor hem gereserveerd aan een leuke tafel. En dan komt hij niet, niet eens een telefoontje! Stel je voor, ik dacht dat we vrienden waren geworden!
Wat is er aan de hand?
In Nederland geldt vaak: ‘a deal is a deal’. Als je ja zegt, dan is dat een belofte en mensen verwachten dat je je eraan zult houden. Bart denkt nu waarschijnlijk dat Zaid de vriendschap niet belangrijk vindt, of dat hij niet te vertrouwen is. Voor Bart is het ook vreemd dat Zaid ’s broer zomaar langskomt en de plannen in de war brengt. In Nederland spreek je van te voren af, soms weken van te voren, als je bij iemand op bezoek gaat (ook als dat familie is), en mensen houden zich aan die planning.
Wat zijn mogelijke oplossingen?
Als Zaid ook maar een kleine mogelijkheid ziet om toch even naar het feest te gaan, dan moet hij daar zijn uiterste best voor doen. Voor hem is het goed om te weten dat hij een belofte heeft gedaan in Nederlandse ogen. Als hij echt niet kan komen dan moet hij minstens even bellen of sms-en om zich te verontschuldigen en uitleg te geven. Bart zou zich kunnen realiseren dat deze situatie niet zoveel hoeft te zeggen over de vriendschap die Zaid voor hem voelt. Door zijn enthousiaste ‘ja’ (zelfs al zou Zaid van te voren geweten hebben dat hij niet kon komen) heeft Zaid laten zien dat hij achter de vriendschap staat en in ieder geval de intentie heeft gehad om te komen. Hij zou bij de uitnodiging ook iets meer context kunnen geven in de zin van ‘ we rekenen op je komst en we houden een stoel voor je vrij’.
Uitleg
Nederland kent een individualistische cultuur. Zaid is afkomstig uit een collectivistische cultuur. In een collectivistische cultuur zeggen mensen vaker ‘ja’, om zich in te sluiten in het collectief; omdat ze daarmee een intentie uitspreken; misschien ook in dit geval om te laten zien dat ze achter het huwelijk en de vriendschap staan. ‘Ja’ zeggen is op zichzelf een bijdrage aan de vriendschap, of je nou daadwerkelijk komt of niet. In het individualistische Nederland is een ‘ja’ een belofte die je na moet komen. Het is hier pas een bijdrage aan de vriendschap, als je die belofte ook nakomt; anders is het eerder juist een verbreking van de vriendschap. Als je van te voren weet dat je niet kan komen, dan is het beter om te zeggen dat het je spijt maar dat het niet lukt. Mensen kunnen in Nederland minder snel terugvallen op een collectief dat hen ondersteunt; zij moeten vertrouwen op het woord van het individu. Dus ‘walk the talk’ (doen wat je zegt) is heel belangrijk voor hen.
Bewustwording van en wederzijds respect voor deze verschillen helpen Zaid en Bart naar elkaar toe te bewegen en nog fijnere collega’s te zijn voor elkaar.
Belangrijk om te weten:
Het verhaal is gebaseerd op verhalen die met ons gedeeld zijn. Connect2Us streeft ernaar het verhaal van beide kanten te belichten en niet om mensen te labellen of te suggereren dat de een of de ander zich anders moet gedragen. Wij zien in ons dagelijkse interculturele werk dat bewustwording voor de betrokkenen al voldoende is om naar elkaar toe te bewegen zonder zichzelf te verloochenen. Connect2Us richt zich op vooroordelen. Lees hier over vooroordelen, discriminatie en racisme.
