Anxhela gaat op bezoek bij oude vrienden uit Albanië Dea en Ardit, in Rotterdam. De trein is de makkelijkste manier om daar te komen.
Anxhela: Ik ben in de trein gestapt en ongeveer de helft van de zitplaatsen zijn bezet. Maar iedereen lijkt de plaats naast hem of haar ook bezet te houden, met een tas of een jas. Ik loop maar door. Niemand ziet me en niemand biedt aan om de plaats naast hem vrij te maken. Iedereen is alleen maar bezig met de telefoon, of het lezen van een boek, of kijkt naar buiten. Ik voel me ongemakkelijk en onzeker.
Een treinreiziger: Poeh, eindelijk zit ik in de trein. Hopelijk gaat niemand naast mij zitten, of nog erger: een praatje maken. Daar zit ik na een stressvolle ochtend echt niet op te wachten. Als ik net doe of ik druk bezig ben, dan valt niemand me lastig. Lekker rustig.
Wat is er aan de hand?
Anxhela is op zoek naar contact om zich uitgenodigd te voelen om naast iemand te gaan zitten. De meeste mensen in de trein doen gewoon hun eigen ding en veel Nederlanders hopen dat er niemand naast ze komt zitten. De mensen hebben het druk of zijn moe en ze genieten van hun privacy. Dus in veel treinen of bussen zit iedereen alleen en er wordt weinig gesproken, behalve door de telefoon of met een bekende. Anxhela is gewend dat de gemeenschap een soort bescherming biedt. Omdat niemand naar haar kijkt, is dat gevoel afwezig. Ze voelt zich alleen en kwetsbaar.
Waar ligt de verbinding?
Als niemand Anxhela een plaats aanbiedt, dan kan ze vragen of de stoel vrij is: “Neem me niet kwalijk, kan ik hier zitten?” Op deze manier zou ze contact maken en zich veiliger voelen. Mensen zullen direct de plaats beschikbaar maken en haar respecteren voor het stellen van de vraag. Andere reizigers zouden ook Anxhela een plaats kunnen aanbieden en dan rustig verder lezen of luisteren naar de muziek. En een gesprekje met Anxhela kan ook verrassend en heel waardevol zijn. Voor allebei. Culturele empathie brengt mensen dichter bij elkaar en maakt onze samenleving plezieriger.
Uitleg
In individualistische culturen (IDV +) is privacy belangrijk. Mensen hebben de neiging alleen te reageren als er een behoefte of doel is. Zo blijven ze op zichzelf en ze vermijden interactie met anderen (i.e. niet opkijken als iemand langsloopt). In collectivistische samenlevingen, bepaalt de relatie die je hebt met anderen jouw plaats en collectivistische mensen zijn bijna altijd op zoek naar communicatie, op welke manier dan ook. Als dat ontbreekt, voelen personen uit collectivistische culturen zich verloren of zelfs uitgesloten. Behalve een sociaal netwerk, biedt de groep ook veiligheid en in dit verhaal zoekt deze vrouw alleen naar de veiligheid van contact.
Bewustwording van en wederzijds respect voor deze verschillen helpen Anxhela en haar mede-reizigers naar elkaar toe te bewegen en een nog fijnere reiziger te zijn met elkaar.
Belangrijk om te weten
Het verhaal is gebaseerd op verhalen die met ons gedeeld zijn. Connect2Us streeft ernaar het verhaal van beide kanten te belichten en niet om mensen te labellen of te suggereren dat de een of de ander zich anders moet gedragen. Wij zien in ons dagelijkse interculturele werk dat bewustwording voor de betrokkenen al voldoende is om naar elkaar toe te bewegen zonder zichzelf te verloochenen. Connect2Us richt zich op vooroordelen. Lees hier over vooroordelen, discriminatie en racisme.
