Adebiyi en zijn vrouw Adeola zijn al een tijdje in Nederland. De keuze om hun huis in Nigeria te verlaten was lastig. Inmiddels zijn ze een winkeltje begonnen en wonen ze in een appartement in een flatgebouw waar alle voordeuren door een galerij verbonden zijn. Op een avond hebben Adebiyi en Adeola wat vrienden over, maar vragen de Nederlandse buren zich af of ze een gesprek of lawaai horen?
Een andere kijk
Kees, de buurman kijkt uit het raam en verbaast zich. “Wij hebben Adebiyi en zijn vrouw ontmoet op de dag dat zij hier kwamen wonen,” denkt hij. “Vriendelijke mensen en we hadden meteen een goede band.” Maar nu blijkt dat ze regelmatig vrienden uitnodigen tot laat in de nacht. En als ze eindelijk afscheid nemen, hebben ze elkaar nog heel wat te vertellen op de galerij. Kees heeft Adebiyi aangegeven dat die lange, lawaaierige, gesprekken de buren wakker houden maar er is niets veranderd.
Adebiyi is net als Adeola blij in Nederland, maar ze missen natuurlijk ook het leven in Nigeria. Als zij familie of vrienden op bezoek hebben, praten ze vaak over vroeger. Ze delen nieuwe ervaringen en zingen Nigeriaanse liedjes. Dat maakt ze blij en ze vergeten de tijd. “Samenzijn met vrienden en familie is belangrijk en ik kan me niet voorstellen dat iemand zich daaraan stoort,” dacht Adebiyi toen zijn buurman onlangs iets zei over het lawaai. Lawaai? We hadden het zo gezellig! Het is verder ook zo stil op die galerij! Adebiyi accepteert nu wel dat Kees niet kan slapen en hij probeert er rekening mee te houden. “Maar kan hij niet ook een beetje blij zijn voor ons dat wij het gezellig en leuk hebben – na alles wat wij hebben meegemaakt?”
Waar ligt de verbinding?
Adebiyi en zijn vrouw proberen een nieuw leven in een nieuwe omgeving te beginnen. Ze proberen zich aan te passen, maar ze missen ook hun oude leven en daarom komen zij regelmatig met oude vrienden en familie bij elkaar.
In Nederland geldt meestal de ongeschreven regel dat vanaf 22:00 uur de nachtrust begint: geen lawaai meer en geen overlast voor de buren. Kees is geïrriteerd omdat er na tien uur buiten lawaai is waardoor hij wakker ligt. Adebiyi weet best dat nachtrust nodig is, maar hij heeft niet door dat iemand zich aan de gesprekken stoort.
Waarom noemt Kees dat lawaai? Nederland gaat toch zo prat op het woord gezelligheid? Voor hem is het praten en zingen met anderen een belangrijk onderdeel van een gelukkig leven, ook al is het midden in de nacht. Nigeria heeft een wij- cultuur. Regelmatig samenzijn met vrienden en familie versterkt het groepsgevoel en de positie van iedereen binnen de groep. Dat gebeurt spontaan en niet op een bepaald tijdstip en kan dus ook tot laat in de nacht doorgaan. Begroetingen en afscheid zijn belangrijke, soms omslachtige, rituelen en duren vaak langer dan in ik-culturen.
In een ik-cultuur, zoals de Nederlandse, plannen mensen hun dagen en maken we zelfs met vrienden afspraken met een begin- en eindtijd. Begroetingen en afscheidsrituelen zijn kort en minder emotioneel en zijn niet bedoeld om een belangrijke relatie te benadrukken. Tot de ziens weer. Doei!”
Het is geen onwil van Adebiyil. Kees mag gerust iets zeggen tegen hem over zijn slaaptijden. Als het dan toch niet stil genoeg is, kan Kees hem een seintje geven, met een sms-je of telefoontje. En Adebiyi kan vertellen over vroeger en hoe belangrijk de bezoeken van zijn vrienden en familie zijn voor hem en zijn vrouw. En natuurlijk Kees en zijn vrouw uitnodigen zodat ze hem en Adeola dan beter begrijpen en kunnen meedelen in het plezier en de vriendenkring van hun nieuwe buren. Belangrijker: Adebiyi en Adeola kunnen afscheid binnen hun appartement nemen en niet buiten op de galerij, waar iedereen het hoort.
Kortom
Voor Kees:
- Accepteer dat Adebiyi en Adeola uit een wij-samenleving komen.
- Samenzijn is belangrijker dan de klok.
- Adebiyi en Adeola kunnen zich niet voorstellen dat hun gesprekken een ander stoort.
- Praat er over en doe een keer mee.
- Wees extra alert op de lichaamstaal Adebiyi en Adeola, die misschien niet ‘echt’ laten zien dat ze je niet begrijpen.
- Geniet van de aanwezigheid van iemand uit een andere cultuur.
Voor Adebiyi en Adeola:
- Accepteer dat Kees uit een ik-samenleving komt en hij persoonlijke ruimte en stilte erg waardeert.
- Kees is opgevoed met het idee dat je anderen zo weinig mogelijk moet storen en dat geluid al snel lawaai is.
- In Nederland wordt er na een uur of tien verlangd dat iedereen de nachtrust respecteert.
- Laat Kees van te voren weten dat je vrienden hebt en nodig hem en zijn vrouw uit.
- Stel vooral je vragen. Nederlanders zijn gewend om direct aangesproken te worden.
Meer lezen over cultuurdimensies?
Belangrijk om te weten:
Deze anekdote is gebaseerd op verhalen die met ons gedeeld zijn. Connect2Us streeft ernaar het dilemma van beide kanten te belichten en niet om mensen te labelen of te suggereren dat de een of de ander zich anders moet gedragen. Wij zien in ons dagelijkse interculturele werk dat bewustwording door de betrokkenen al voldoende is om naar elkaar toe te bewegen zonder je heel anders voor te doen. Connect2Us wil lezers helpen vooroordelen te herkennen en te vermijden. Lees hier over vooroordelen, discriminatie en racisme.
